Τοτεμική Μαγεία

Τα Totems-φυτικά ή ζωικά- θεωρούνται γενικά πνευματικοί πρόγονοι, πνευματικοί οδηγοί ή ευεργέτες των ανθρώπων σε ατομικό ή συλλογικό επίπεδο. Κάποιες φορές επικαλύπτουν την προσωπικότητα του ατόμου ή της ομάδας κατά κάποιον τρόπο. Στην προχριστιανική εποχή συναντούμε στις μαγικές πρακτικές και στην κοσμοθέαση των Βόρειων Ευρωπαϊκών λαών (Σκανδιναβικών και Γερμανικών φύλων) εκφάνσεις της  Τοτεμικής μαγείας.

Η έκφραση των τοτεμικών δυνάμεων στη ζωή των ανθρώπων εκείνων γινόταν είτε μέσω των πνευμάτων βοηθών (φύλακες- οδηγοί) και κυρίως των Fylgjur (πληθυντικός του Fylgja) είτε μέσω των τοτεμικών πολεμικών σαμανιστικών προστατών. Σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη γύρω από τα Totems και τα πνεύματα-οδηγούς, το Fylgja δεν είναι μια ανεξάρτητη από το άτομο πνευματική οντότητα, αλλά μάλλον μια προβολή της προσωπικότητάς του. Ενώ ένας οποιοσδήποτε πνευματικός οδηγός επιλέγει το άτομο στο οποίο αφιερώνεται, το  Fylgja είναι κομμάτι του ατόμου. Η μορφή που παίρνει το Fylgja δεν ανταποκρίνεται σε ενδεχόμενα μαθήματα που καλείται να μάθει το άτομο, αλλά αποτελεί μια αντανάκλαση των έμφυτων χαρακτηριστικών του ατόμου στο οποίο ανήκει.

Οι παλιές Σκανδιναβικές και Γερμανικές παραδόσεις δεν διέθεταν την έννοια μιας ενοποιημένης ατομικής ψυχής, αλλά πίστευαν πως κάθε άτομο αποτελούνταν από ένα σύνολο ποικίλων στοιχείων. Το Fylgja από πολλές απόψεις είναι ο βαθύτερος ατομικός εαυτός, ο απογυμνωμένος από σύνθετες σκέψεις και συναισθήματα. Καθαρό από κοινωνικά επιβεβλημένα και επίκτητα μοτίβα και δομημένο στην ενστικτώδη φύση του ατόμου. Η ευημερία ενός Fylgja βασίζεται αποκλειστικά σ αυτήν του ατόμου στο οποίο ανήκει. Αν ένα Fylgja πεθάνει, αυτόματα πεθαίνει και το άτομο στο οποίο ανήκει. Όντας μη αυθύπαρκτο πλάσμα θα σβήσει με το θάνατο του ατόμου με το οποίο συνδέεται.

Το Fylgja για έναν μάγο είναι η μορφή με την οποία κάνει τα αστρικά του ταξίδια, ενώ για όλους τους ανθρώπους είναι η μορφή που λαμβάνει το πνεύμα τη στιγμή που εγκαταλείπει για πάντα το κορμί. Οι Θεοί σχετιζόταν πολύ συχνά με συγκεκριμένα ζώα, που άλλοτε ήταν Fylgjur άλλοτε όχι. Όπως για παράδειγμα ο Odin με λύκους, κοράκια και άλογα, ο Thor με κατσίκια, η Freya με γάτες και ο Freyr με αγριόχοιρους. Έτσι οι άνθρωποι που αφιέρωναν τις ζωές τους σε κάποιον Θεό υιοθετούσαν ως προσωπικό τους Totem το αντίστοιχο ζώο.

Σε πολλές γερμανικές πολεμικές κοινωνίες υπήρχε ένα ομαδικό πολεμικό τοτέμ, συνήθως λύκος ή αρκούδα, τα οποία θα δάνειζαν τη δύναμη και την αγριάδα τους στους πολεμιστές. Συχνά για να γίνει κάποιος δεκτός σε μια τέτοια κοινωνία θα έπρεπε να περάσει μόνος ένα διάστημα στην άγρια φύση. Στο διάστημα αυτό τρεφόταν με κυνήγι ή αρπαγή τροφής από κοντινούς οικισμούς. Ζούσε δηλαδή σαν αγρίμι και αυτό ήταν η αρχή της μύησης του στην πολεμική ομάδα.

Ο δεσμός με τον άγριο κόσμο δεν έγκειτο μόνο στη διαμονή εκτός των γεωγραφικών ορίων του πολιτισμένου κόσμου, αλλά και στην απαλλαγή από κάθε ηθική αναστολή. Μόνος νόμος που υπάκουε πλέον ήταν ο νόμος της ζούγκλας. Έτσι ο δόκιμος ζούσε μιμούμενος τον τρόπο που ζούσε το πολεμικό  Totem του. Όσο η προπόνησή του εξελισσόταν, η απομίμηση της άγριας ζωής ήταν περιττή μιας και πλέον ο δόκιμος ζούσε τη ζωή του θηρίου. Πλέον δε φορούσε τα συμβατικά ρούχα της κοινωνίας που προηγουμένως άνηκε αλλά τελετουργικά ρούχα από το τομάρι του ζώου Totem για να θυμίζει στους άλλους ανθρώπους πως πλέον είναι ένας ιερός κυνηγός που ζει πέρα από τις ανθρώπινες συμβάσεις. Η μύηση έχει ολοκληρωθεί.

Στην εποχή μας η σύνδεση με το Fylgja μας είναι κάτι που θα αφύπνιζε μέσα μας πολλά κοιμισμένα στοιχεία και αδρανοποιημένες ικανότητες. Είναι όμως και κάτι που χρειάζεται μεγάλη προσοχή καθώς οι δυνάμεις αυτές είναι ατίθασες και ο βολεμένος σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει συνηθίζει να ζει σε αρμονία μαζί τους. Είτε αποφασίσετε να συνεχίσετε να αρνείστε την ύπαρξή τους είτε αποφασίσετε να έρθετε σε επαφή μαζί τους, μην ξεχνάτε πως είναι κάτι που ήταν πάντα δικό σας, πάντα μέσα σας, κάτι που δεν μπορεί ν’ αλλάξει ούτε να εξαφανιστεί. Είναι εσείς!

Πηγές :

• Else Mundal. “Fylgjur – guardian spirits and ancestral mothers”. “Fylgjemotiva i norrøn litteratur” (Universitetsforlaget, Oslo, 1974). Retrieved June 1, 2019
• Turville-Petre, G. (1958). Dreams in Icelandic Traditions. Folklore Enterprises. pp. 93–11.
• Andrén, Anders; Jennbert, Kristina; Raudvere, Catharina (2006): Old Norse religion in long-term perspectives; The heroized dead. Nordic Academic Press. pp. 137–138.
•  Brink, Stefan (2008). The Viking World. London: Routledge. pp. 239. 
  ISBN 978-0-415-33315-3.
• “Bodvar Bjarke”. Nordisk familjebok. Retrieved June 1, 2019.
• Mundal, Else (1974). Fylgjemotiva i norrfin litterat. Oslo.
• “The Story of Howard the Halt – Icelandic Saga Database”. sagadb.org. Retrieved 2015-11-21.
• “Gísla Saga”. snerpa.is. Retrieved June 1, 2019
• Kershaw, Kris. 2000. The One-eyed God: Odin and the (Indo-)Germanic Männerbünde. p. 117 Ibid. p. 27. Völsunga Saga 8.
• Abram, David. 2010. Becoming Animal: An Earthly Cosmology. p. 77.