Η τελετή της Marzanna
Marzanna, Mora, Morena, Maslenitsa, Mara! Μερικά από τα ονόματα της σκοτεινής Θεάς των Σλάβων. Οι ρίζες Mar- και Mor- δηλώνουν άμεση σχέση με το θάνατο. Κάποιοι μελετητές σχετίζουν το όνομά της με το κακοπροαίρετο πνεύμα της Γερμανικής και Σλάβικης παράδοσης Mare το οποίο προκαλεί εφιάλτες και υπνική παράλυση. Τέλος κάποιοι μελετητές θεωρούν πως το όνομα αυτό σχετίζεται με τα όνειρα είτε με την έννοια του φαντάσματος, της παραίσθησης.
Θεά του θανάτου, της αρρώστιας, του χειμώνα, του ψύχους. Άλλοτε εμφανίζεται ως πανέμορφη κόρη και άλλοτε ως άσχημη γριά. Αδυσώπητη, παγωμένη και ισοπεδωτική. Φέρνει τους ανθρώπους αντιμέτωπους με τη άγρια και αφιλόξενη πλευρά της φύσης. Όσο περισσότερο ο άνθρωπος βιώνει και αποδέχεται την εξάρτησή του από τη φύση τόσο περισσότερο σέβεται την τρομερή σκοτεινή Θεά και βιώνει δέος απέναντί της. Ντυμένη στα λευκά, ότι αγγίζει παγώνει, πεθαίνει, αναπαύεται. Κινείται σταθερά και αποφασιστικά και δίνει τέλος σε όσα έχει παρέλθει ο χρόνος τους.
«Χειμώνας, η εποχή του θανάτου και της ανάπαυσης. Η Σελήνη στον έναστρο ουρανό μοιάζει πιο μαγική από ποτέ. Ο Ήλιος θυμίζει πόσο χρειαζόμαστε στη ζεστασιά του. Ο παγωμένος αέρας μαζί με το ολόλευκο τοπίο, δίνουν την αίσθηση της κάθαρσης. Ό,τι δυσλειτουργικό πεθαίνει και το πνεύμα και η ψυχή θα αναζωπυρωθούν στο πρώτο άνθισμα της Γης μετά την αναγέννηση του Θεού Ήλιου.» (σκέψεις της αφιερωμένης Ελένης)
Η προετοιμασία
Με αυτήν τη Θεά λοιπόν αποφασίσαμε να εργαστούμε κάποια μέλη του Ναού μας. Στις αρχές του περασμένου Δεκέμβρη βγήκαμε στα δάση παγανιά και συλλέξαμε φυτικά και ανόργανα υλικά που συμβόλιζαν για τον καθένα θάνατο, αρρώστια, χειμώνα. Ξερά κλαδιά, ξερά χόρτα, αγκάθια, κουκουνάρια, βρύα και πετραδάκια. Με τα υλικά αυτά φτιάξαμε από ένα είδωλο της Θεάς. Το ντύσαμε στα λευκά με παλιά μας ρούχα και το τοποθετήσαμε στο βωμό μας. Η προετοιμασία είχε ολοκληρωθεί!
«Ομολογώ ότι είχα άγνοια για την Σλαβική αυτή θεότητα. Όπως και μια αρχική δυσκολία εναρμόνισης με μια θηλυκή θεότητα. Όμως, η δουλειά είναι πολύ συγκεκριμένη. Και δεν έχει σημασία το φύλο του συμβολικού «δοχείου». Θυμάμαι τώρα και γελάω με την αντίδραση μου όταν η Αρχ. Θάλεια μας ζήτησε να φτιάξουμε το ομοίωμα. “Δεν έχω καν ιδέα πώς να το κάνω, δεν το είχα καν σκεφτεί σαν πιθανότητα ποτέ”. Όμως, ο σκοπός δεν ήταν μια αρτιστική τελειότητα. Άλλα ένα “πρόθυμο” δοχείο για το πείραμα, βασισμένο στην αρχή της συμπαθητικής μαγείας.» (έτσι το βίωσε ένα μέλος του Εξωτερικού κύκλου του Ναού)
Η εργασία
Τη νύχτα του χειμερινού Ηλιοστασίου είχαμε όλοι έτοιμο το ομοίωμα. Η τελετή της Marzanna μόλις ξεκινούσε και θα κρατούσε αρκετό καιρό. Στο πρώτο μέρος της τελετής αφιερώσαμε το ομοίωμα στο σκοπό μας. Καθένας ατομικά, αλλά ξέροντας πως όλοι μαζί κάνουμε την ίδια εργασία. Ξέρετε αυτή η συλλογικότητα που όμως αφήνει χώρο και χρόνο στον καθένα να εργαστεί με τον τρόπο του και με τους δικούς του ρυθμούς έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο για μας, μας έδωσε κουράγιο. Κάθισε λοιπόν καθένας στον ιερό του χώρο και επικαλέστηκε τη Μεγάλη Θεότητα, αυτό που κάποιοι λεν Μεγάλο Πνεύμα και κάποιοι άλλοι Πρωταρχική Θεότητα.
«Ω! Μεγάλη Θεότητα, σε καλώ πίσω από το πέπλο ανάμεσα στους κόσμους. Άφησε νέες συνειδητοποιήσεις να εκτοξευτούν προς τα εμένα και να βρουν θέση στο φιλοσοφικό μου μονοπάτι, δυναμώνοντας και αναπτύσσοντας την προσωπική μου δύναμη και καθοδηγώντας με στην προσωπική μου αναζήτηση. Φώτισε τις γωνιές της νόησής μου ώστε όσα με κρατούν πίσω να έρθουν στο φως. Και αφού τα εντοπίσω, να τα μεταφέρω σ’ αυτό το ομοίωμα καθώς το στολίζω, καθώς το αγγίζω και καθώς το αγαπώ.» ( Την επίκληση εμπνεύστηκε η Αφιερωμένη Φωτεινή)
Η Marzanna είχε πλέον τη θέση της στο βωμό μας. Επικοινωνούσαμε μαζί της λέγοντας της για όσα μας βαραίνουν και θέλουμε να αφήσουμε πίσω μας, για όσα δεν ξέρουμε πως να αντιμετωπίσουμε και για όσα είμαστε έτοιμοι να αποχωριστούμε. Και εκείνη μας άκουγε, με τον τρόπο που μόνο εκείνη ξέρει. Γιατί ακούει όσους μιλούν με ανοιχτή καρδιά και τους δίνει τη δύναμη να αντικρίσουν τον πόνο και να προχωρήσουν μπροστά. Της προσφέραμε τακτικά θυμίαμα και φεγγαρόνερο και φυσικά τις σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας.
Η τελετή της Marzanna
Η Marzanna ξέρει πως είναι να πεθαίνεις γιατί και η ίδια πεθαίνει κάθε φορά που ο Ήλιος παίρνει το πάνω χέρι στον ετήσιο κύκλο. Επιστρέφει στον κόσμο του σκοταδιού και του πάγου. Αυτό είναι και το συμβολικό νόημα της τελετής της που λαμβάνει χώρα κάθε Εαρινή ισημερία. Το ομοίωμά της, αφού περιφερθεί στα στενά του χωριού, με χαρές και τραγούδια, το βάζουν οι άνθρωποι φωτιά και το αφήνουν να βυθιστεί το ποτάμι. Συχνά η πομπή επιστρέφει στο χωριό κρατώντας ένα δεντρίλιο πεύκου στολισμένο με κορδέλες και αυγά, σύμβολο της επιστροφής της ζωής.
Η φωτιά είναι η φωτιά του Ήλιου και της συνείδησης που καλούμε να αναλώσει τον πάγο και τη σκιά. Και το ποτάμι είναι το νερό του υποσυνείδητου στο οποίο επιστρέφει κάθε φορά. Σε ένα άλλο επίπεδο συμβολισμού η Marzanna, ως προσωποποίηση του χειμώνα, καίγεται από το Ήλιο που έχει δυναμώσει. Αυτό επιτρέπει στην άνοιξη, η οποία προσωποποιείται από τη Θεά Vesna, να κυριαρχήσει και τη ζωή να επιστρέψει σε όλο της το μεγαλείο. Ενώ το βύθισμά της Θεάς στο νερό συμβολίζει τη κάθοδό της στον αλλόκοσμο.
Εμείς σήμερα θα κάνουμε ατομικά καθένας τη δική του τελετή, μιας και οι συνθήκες μας αποτρέπουν απ’ το να βρεθούμε όλοι μαζί. Θα αντικρίσουμε για μια ακόμη φορά όσα παραδόθηκαν στο θάνατο και τη σήψη, θα τα κάψουμε και θα τ’ αφήσουμε να βυθιστούν στο υδάτινο βασίλειο της σκιάς. Και δε θα γυρίσουμε να κοιτάξουμε πίσω. Με ανάλαφρο και σταθερό βήμα θα ξανοιχτούμε σε όλες τις περιπέτειες που μας περιμένουν στο φωτεινό μισό του έτους που είναι μπροστά μας!
πηγές:
- Kempiński, Andrzej M (2000). Encyklopedia mitologii ludów indoeuropejskich(in Polish). Warszawa: Iskry. ISBN 8320716292.
- Мара (Mara) in Explanatory Dictionary of the Living Great Russian Language by Vladimir Dahl.
- Kowalski, Piotr (1998). Leksykon – znaki świata: omen, przesąd, znaczenie (in Polish). Warszawa; Wrocław: Wydawnictwa Naukowe PWN. pp. 609–615. ISBN 8301125616.
Αφήστε μια απάντηση