Το κερί και η ιστορία του
Το κερί και η ιστορία του
Η φωτιά, σύμβολο εξέλιξης και πολιτισμού, ακολουθεί τον άνθρωπο από την αρχή της ύπαρξης του δίνοντας του την ευκαιρία να ανακαλύψει, να αισθανθεί, να προχωρήσει, να ονειρευτεί.
Από τα πολύ παλιά χρόνια ήδη, οι άνθρωποι εφηύραν τον τρόπο να έχουν την συντροφιά της φωτιάς δίπλα τους, τόσο για πρακτικούς και θρησκευτικούς σκοπούς όσο και για χαλαρωτικούς.
Τι λέτε, πάμε να κάνουμε ένα μικρό ταξίδι στην ιστορία αυτού του ιδιαίτερου δημιουργήματος;
Ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το ξέρατε εσείς ότι ο πρόγονος του σημερινού κεριού κατασκευάστηκε από τους Αιγύπτιους και, στην ουσία, δεν θύμιζε και ιδιαίτερα… κερί; Επρόκειτο για πυρσούς φτιαγμένους από καλάμια, τους οποίους βουτούσαν σε λίπος και τους άφησαν να καίνε μέχρι τέλους. Δεν είχαν καν φιτίλι, συνεπώς δεν ξέρω κατά πόσο μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε ως «κεριά», με την σημερινή έννοια, τουλάχιστον. Η μέθοδος αυτή κατασκευής πρώιμων, ας πούμε, κεριών ήταν γνωστή και στην αρχαία Ελλάδα, στην Μεσοποταμία και στην Περσία. Τα κεριά σε αυτό το στάδιο της ανθρωπότητας εξυπηρετούσαν κυρίως πρακτικούς σκοπούς όπως παροχή φωτός τη νύχτα αλλά και θρησκευτικούς – ιερατικούς. Χρησιμοποιήθηκαν στις πύλες των ναών και σε πολλές τελετές ήταν απαραίτητο εργαλείο των ιερέων.
Τα κεριά με φιτίλι τα κατασκεύασαν πρώτοι οι Ρωμαίοι, αρκετά χρόνια μετά από τους προαναφερθέντες. Πάλι όμως, τα κεριά αυτά δεν θύμιζαν και τόσο τα κεριά του σήμερα. Το άρωμα των κεριών αυτών δεν ήταν ιδιαίτερα ευχάριστο, καθώς η πρώτη ύλη ήταν το ζωικό λίπος. Χρησιμοποιούσαν κυρίως λίπος βοοειδών και προβάτων, κάτι που τα έκανε ιδιαίτερα «βαριά», τόσο στον καπνό που έβγαζαν όσο και στην μυρωδιά.
Αργότερα, κατά το μεσαίωνα, βλέπουμε το κερί να αρχίζει να παίρνει την πιο, σε εμάς, γνώριμη μορφή του, όταν εισάγεται στην κατασκευή του το, γνωστό μέχρι και σήμερα, μελισσοκέρι και το σκληρό Σπερματσέτο της φάλαινας. Δεν πρόκειται για κάτι αλλόκοτο και ιταλογενές, αντιθέτως. Φτιαχνόταν από κρυσταλλοποιημένο λίπος της φάλαινας, ήταν αρκετά σκληρό και ανθεκτικό, κάτι που παράτεινε την καύση του κεριού και, τέλος, μπορούσε να διατεθεί σε μεγάλες ποσότητες. Το πρώτο τυποποιημένο κερί ήταν φτιαγμένο από το υλικό αυτό. Μέχρι την ανακάλυψη του πετρελαίου και της παραφίνης το 1850, το λίπος της φάλαινας παρέμεινε το πιο δημοφιλές συστατικό παραγωγής των κεριών.
Η πιο σημαντική εξέλιξη, όμως, στην κατασκευή των κεριών ήρθε από τον Γάλλο χημικό Μισέλ Σεβρέλ όταν ανακάλυψε ότι το ξύγκι περιείχε μια σημαντική χημική ένωση, το στεατικό οξύ και κατάφερε να το διαχωρίσει από τα υπόλοιπα λιπαρά οξέα, κάνοντας το λιγότερο επιβλαβές για την υγεία του αναπνευστικού. Για να καταλάβουμε, μέχρι να γίνει αυτός ο διαχωρισμός, το να εισπνέεις τον καπνό από το κερί μπορούσε να προκαλέσει διάφορα προβλήματα στους πνεύμονες σου, κάτι που ούτε καν σου περνούσε από το μυαλό, μιας που δεν υπήρχε κάποια επίσημη επιστημονική ενημέρωση πάνω σε αυτό.
Με την πάροδο των ετών, η παραγωγή των κεριών αναβαθμίζεται ολοένα και περισσότερο. Το 1825 ανακαλύφθηκε το στριφτό φυτίλι, δίνοντας και την τελική μορφή στο κερί, την μορφή που γνωρίζουμε και σήμερα.
Παρά το γεγονός ότι με την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, τα κεριά έπεσαν σε δημοτικότητα, μιας που μία από τις βασικότερες χρήσεις τους καλύφθηκε αλλιώς, η βιομηχανία των κεριών αναβαθμίστηκε κατά το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα με την εξάπλωση του αργού πετρελαίου. Πλέον τα κεριά εξυπηρετούσαν αισθητικούς σκοπούς ή σκοπούς χαλάρωσης, συνεπώς η κηροπλαστική πήρε άλλες διαστάσεις. Το σχήμα, το χρώμα, μα και το άρωμα έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην κατασκευή των κεριών.
Τα κεριά έγιναν αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας, προσδίδοντας μια αίσθηση χαλάρωσης και μια έντονη διάθεση για ατμοσφαιρικά ταξίδια, Λυκόφως, κεριά να καίνε μες στο δωμάτιο, γλυκά αρώματα να ξεπηδούν, να μπερδεύονται και να μας κάνουν να ξεφεύγουμε από την πίεση της καθημερινότητας.
Και όπως κάθε ανθρώπινη τέχνη, έτσι και η τέχνη της παραγωγής κεριών ολοένα και εξελίσσεται, ακολουθώντας τις ανάγκες και τις επιθυμίες του σήμερα. Εδώ και αρκετό διάστημα έχει προστεθεί στα υλικά κατασκευής η σόγια, ένα φιλικό προς το περιβάλλον υλικό που δεν μολύνει την ατμόσφαιρα, ούτε επηρεάζει αρνητικά το αναπνευστικό μας σύστημα (είδαμε τι πήγαν να πάθουν οι παλιότεροι), είναι 100% vegan και προσφέρει εξίσου όμορφο αποτέλεσμα.
Το κερί – ο αγαπημένος σύντροφος της Τέχνης
Στους περισσότερους από εμάς όταν σκεφτόμαστε μια μαγική εργασία αυτομάτως στο νου μας έρχονται και τα κεριά. Αρχίζουμε, σχεδόν ενστικτωδώς, να αναζητάμε το κατάλληλο χρώμα, το κατάλληλο μέγεθος, ακόμα και το σχήμα και το τι θα είναι σχεδιασμένο πάνω τους αρχίζει να μας απασχολεί. Είναι απόλυτα αναμενόμενο…
Ας μιλήσουμε για το βασικό χαρακτηριστικό
Η φωτιά αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της Μαγείας από αρχαιοτάτων χρόνων, τότε που ο άνθρωπος ανακάλυπτε την δική του φλόγα και ως άλλος Προμηθέας επιχειρούσε να την μεταδώσει στους ομοίους του, ή τουλάχιστον σε όσους θεωρούσε ομοίους του.
Σύμφωνα με τις Ερμητικές παραδόσεις αλλά και με τις παλαιές παγανιστικές δοξασίες, κάθε στοιχείο που υπάρχει στον φυσικό κόσμο, πέρα από την φυσική του ιδιότητα έχει και την αλχημιστική. Αποτελείται από ποιότητες οι οποίες καθορίζουν σε ενεργειακό επίπεδο το πώς το στοιχείο αυτό θα αποτυπωθεί και θα επηρεάσει σε φυσικό επίπεδο. Πιο απλά, έχουμε να κάνουμε με το τι «εκπέμπει» κάθε στοιχείο.
Έτσι λοιπόν, η φωτιά, ως ένα έντονο και θερμό στο φυσικό πεδίο στοιχείο, συμβολίζει την εκδήλωση, το κουράγιο, την μαχητικότητα και το πάθος. Οι ποιότητες που την χαρακτηρίζουν είναι η εξωστρέφεια , η ενεργητικότητα και η θερμότητα.
Θέλει προσοχή στην χρήση και σε υπερβολικό βαθμό μπορεί να φέρει τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα, μιας που οι ποιότητες που διέπουν το στοιχείο αυτό μπορούν να δημιουργήσουν έντονες εξάρσεις θυμού, υπερβολική εκδήλωση ενός ή περισσότερων σκοπών και αδυναμία συγκέντρωσης, κατ’ επέκταση, αδυναμία επίτευξης στόχου.
Η φλόγα του κεριού, λοιπόν, είναι μια ιδανική, ας πούμε, «δοσολογία». Το υλικό, δε, από το οποίο είναι φτιαγμένο το κερί, όπως διαβάσαμε πιο πάνω, είναι το ιδανικό υλικό για να βοηθήσει τις ποιότητες αυτές να δράσουν, προκαλώντας την εκδήλωση του σκοπού. Το λίπος γενικά ενισχύει την προστασία ενώ παράλληλα ενδυναμώνει, συνεπώς ένα αναμμένο κερί αποτελεί το τέλειο εργαλείο μιας μαγικής εργασίας. Το εύπλαστο υλικό ενός κεριού ενδείκνυται για να χαράξεις πάνω ό,τι θελήσεις και ό,τι κρίνεις πως ταιριάζει για την εκάστοτε εργασία σου. Σε αυτό το σημείο να τονίσουμε την σημασία της ιδιαίτερης προσοχής στο τι σύμβολο, τι λέξη θα χαραχτεί καθώς είναι πολύ πιο εύκολο από όσο νομίζουμε το να πάει κάτι λάθος και να έχουμε διαφορετικά αποτελέσματα από αυτά που επιθυμούμε εξ’ αρχής. Τέλος, το χρώμα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο. Ευτυχώς πλέον στην αγορά υπάρχει τεράστια ποικιλία χρωμάτων και δεν χρειάζεται να ανησυχείς για αυτό.
Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι με τα κατάλληλα σύμβολα και το κατάλληλο χρώμα, το κερί δίνει σίγουρα μιαν άλλη διάσταση, πολύ πιο ενδιαφέρουσα, σε κάθε μαγική στιγμή σου.
Αφήστε μια απάντηση